Το τέλος της δικτατορίας και η μεταπολίτευση

Μετά από εφτά χρόνια δικτατορίας, σχηματίζεται στις 24 Ιουλίου του 1974 κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οι εκλογές είχαν προκηρυχθεί για τις 17 Νοέμβρη και το δημοψήφισμα για το Πολιτειακό στις 8 Δεκεμβρίου 1974. Οι πρώτες αντιδράσεις για την ημερομηνία των εκλογών προέρχονται από τον Ανδρέα Παπανδρέου που μιλάει για «ασέβεια προς τα θύματα του Πολυτεχνείου» ενώ ο Καραμανλής ανταπαντά ότι «η σύμπτωση εκλογών και της πρώτης επετείου αποτελεί το καλύτερο μνημόνιο για τους πεσόντες». Στις προεκλογικές συγκεντρώσεις, που χαρακτηρίζονται από τον τεράστιο όγκο και παλμό της νεολαίας και μεταδίδονται από την κρατική τηλεόραση, ο Καραμανλής της νεοσύστατης Ν.Δ. επιδιώκει ισχυρή πλειοψηφία για «να σώσει τη χώρα». Ο Μίκης Θεοδωράκης δηλώνει δημοσίως «Καραμανλής ή τανκς», ενώ οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ φωνάζουν το σύνθημα «Στις 18 με σοσιαλισμό». Το σύνθημα «Καραμανλής ή τανκς» αξιοποιήθηκε από τη Νέα Δημοκρατία, την οποία ίδρυσε ο Κ. Καραμανλής στη θέση της αμαρτωλής ΕΡΕ. Η άλλοτε κραταιά Ένωση Κέντρου εμφανίστηκε αδύναμη μετά την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ με επικεφαλής τον Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ η Αριστερά κατάφερε να ενωθεί -προσωρινά όπως αποδείχθηκε- σε ένα κοινό ψηφοδέλτιο. Οι εκλογές έγιναν ελεύθερα, δημοκρατικά, χωρίς τις παραφωνίες που είχαν σημειωθεί σε αρκετές εκλογές πριν από τη χούντα.

Η Ν.Δ. εξασφάλισε τις 219 από τις 300 έδρες της Βουλής, πλειοψηφία που της έδινε τη δυνατότητα άνετης διακυβέρνησης. Μόνο που δεν αξιοποίησε όσο μπορούσε αυτή τη δύναμη για να κάνει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Ο παραδοσιακός συντηρητισμός της παράταξης και η ανομοιογένεια της Κοινοβουλευτικής Ομάδας εμπόδισαν να γίνουν τολμηρά βήματα. Το ουσιαστικό κέρδος των πρώτων μεταπολιτευτικών εκλογών ήταν το αίσθημα δημοκρατίας και ελευθερίας που ξανάνιωσαν οι πολίτες. Όσο και αν το αποτέλεσμα ήταν πλασματικό -παρατηρούν σε ένα αφιέρωμα των Νέων για το θέμα, η Καρολίνα Παπακώστα και ο Αντώνης Ρενιέρης- αφού η συντριπτική νίκη της Νέας Δημοκρατίας υπήρξε προϊόν των ειδικών συνθηκών της περιόδου εκείνης, το γεγονός ότι λειτούργησαν και πάλι οι δημοκρατικοί θεσμοί, ήταν από μόνο του σημαντικό. Πολύ περισσότερο, αφού για πρώτη φορά από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου το 1949, δεν υπήρξαν αποκλεισμοί κομμάτων όπως του ΚΚΕ, το οποίο νομιμοποιήθηκε και πάλι, λίγο πριν τις εκλογές.

Οι εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977 έστειλαν ένα μήνυμα που δεν το κατάλαβαν όλοι από την αρχή: ότι από εδώ και πέρα, στο παιχνίδι της εξουσίας, εισέρχεται δυναμικά ένας νέος παίκτης. Ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ. Μπορεί να κέρδισε και πάλι η ΝΔ, αλλά ο ουσιαστικός νικητής ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου που πέρασε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διπλασιάζοντας το ποσοστό του 1974 και δείχνοντας ότι ήταν η ανερχόμενη πολιτική δύναμη της χώρας. Τρία χρόνια μετά την πτώση της Χούντας, τα πάθη ήταν ακόμη έντονα. Ο ακροδεξιός σχηματισμός, Εθνική Παράταξη συγκεντρώνει 6,84%, ενώ αρκετές είναι οι αναφορές των αρχηγών της αντιπολίτευσης ότι η Νέα Δημοκρατία είναι το θερμοκήπιο δικτατορικών -αντιδημοκρατικών αντιλήψεων. Συχνά είναι και τα επεισόδια μεταξύ ψηφοφόρων, οι πυρπολισμοί γραφείων, οι ξυλοδαρμοί.

Πολυπληθείς και συνεχείς οι συγκεντρώσεις και οι ομιλίες των πολιτικών αρχηγών σε όλη την επικράτεια. Εμπρηστικά συνθήματα κυρίως από τα δύο μεγάλα κόμματα. Η επίλυση του Κυπριακού, κύριο θέμα στην ατζέντα τους.

πηγή: newstime.gr

Δείτε το Ντοκιμαντέρ της ΝΕΤ με θέμα το τελος της Χουντας και την αρχή μεταπολίτευσης